2. ABDÜLHAMİD HAN

Osmanlı Devleti’nin 34. padişahıdır. 1876’da tahta çıktığında Osmanlı Devleti bunalımın eşiğindeydi. Sultan Abdülhamid, ilk iş olarak devleti yok olma yoluna götüren Meclis-i Mebusan’ı kapattı ve devlet idaresini eline aldı. Abdülhamid Han, devleti dâhiyane bir siyaset ve adaletle yönetti. Devlet borçlarını indirdi. İmar faaliyeti ile eğitim seferberliği başlattı. Cami, mescit, mektep, medrese, hastane, çeşme, köprü gibi toplam 1552 eser yaptırdı. Ülkenin dört bir yanını demiryolu ile döşedi.

Yahudilerin Filistin’de devlet kurma teşebbüslerinin karşısına çıktı. Filistin topraklarının Yahudilere satılmaması için gerekli tedbirleri aldı. Doğu Anadolu’da Ermeni hareketlerine karşılık Osmanlı hâkimiyetini pekiştirdi.

Sultan Abdülhamid’i tahttan indirmeden Osmanlı Devleti’ni parçalamanın ve İslam’ı yok etmenin mümkün olmadığını gören bütün iç ve dış düşmanlar iftira ve kötüleme kampanyaları yaparken, diğer taraftan suikastlar tertip ettiler.

2. Abdülhamit Han’ın güzel ahlakı, dine olan bağlılığı, edep ve hayâsının derecesi, akıl, ilim ve adaletinin çokluğu, milleti için gece gündüz çalışması, düşmanlarına bile iyilik yapması, ciltler dolusu eserle anlatılmaktadır. Onun tahttan indirilmesinin üzerinden 10 yıl geçmeden imparatorluğun dörtte üçünün elden çıkması, memleketi 33 yıl nasıl idare ettiğine delildir. Yine Abdülhamid Han’ın tahttan indirilmesiyle beraber kan gölü haline çevrilen Ortadoğu’da hala huzur tesis edilememiştir.