DEDE KORKUT

Dede Korkut olarak bilinen Korkut Ata, rivayete göre 9. ve 11. yüzyıllar arasında yaşamıştır. Oğuzların Bayat boyundan olan Dede Korkut´un kesin olarak ne zaman yaşadığı bilinmemektedir. Bilinen tek gerçek yaşadığı yöre ve zaman diliminde sözüne rağbet edinilen bir büyük insan olduğudur. “Ozanların Piri” veya “Ozanların Başı” olarak da bilinen Dede Korkut’un, manen Hz. Muhammed’in hayır duasını aldığı ve Oğuzlara İslâm dinini öğrettiği rivayetler arasındadır.

Türk hakanlarının danışmanlığını yapması ve her sorunu çözebilme yeteneğiyle adeta bir üst bilince sahiptir. Türk, Altay ve Oğuz efsanelerinde, halk hikâyelerinde ve masallarında adı geçen ilk ozandır. Olağanüstü özellikleri vardır. Kopuz çalar, hikâyeler, efsaneler ve öyküler anlatır. Uzun yıllar yaşamış ve tecrübe sahibi olan bir bilgedir. Kopuzun bulucusu olarak kabul edilir. İslamiyet ile birlikte bir evliya olarak kabul görmüştür, ama İslam öncesi dönemlerden de izler taşımaktadır.

Dede Korkut hikâyelerinde evliliklerin nasıl yapılacağı, ziyafetin kime verileceği, bir yiğidin nasıl ad alacağı, gelinlerin ve beylerin birbirine nasıl şefkatle muamele edeceği, nasıl avlanılacağından nasıl ata binileceğine kadar bilgilerin, davranışların ve konuların hepsi Dede Korkut ile bize ulaşmıştır. Güzel ve hikmetli sözler, Türk töresi, iyilere övgü, kötülere eleştiri, doğruluk, sözünde durmak, mukaddes değerler uğruna ölmek, insan sevgisi, ahlak yapımız gibi konular da Dede Korkut hikâyelerinde geçmektedir. Bu sebeple Türk tarihinin ve kültürünün anlaşılması için çok önemlidir.