NASREDDİN HOCA

Ünlü bir Türk halk bilgesi olan Nasreddin Hoca’nın, 1208-1284 tarihleri arasında yaşadığı sanılmaktadır. Adı yalnız Anadolu’da değil başka Türk topluluklarında da bilinir, fıkraları anlatılır. Azeriler, Özbekler, Kazaklar, Kafkaslar başta olmak üzere diğer Türk toplumları tarafından da bilinmektedir. Fıkralarının neredeyse tamamı Doğu ve Batı ülkeleri dillerine çevrilip, eğitim ve öğretim alanında kullanılmaktadır.

Doğum yeri, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesidir. İlk eğitimini köy imamı olan babasından aldı. Sonra Sivrihisar medresesinde ileri derecede İslam hukuku eğitimi aldı. Babasının vefatından sonra bir ara köyünde imamlık yapmış, Sivrihisar ve Konya medreselerinde okumuş, Akşehir’e yerleşmiş ve burada ölmüştür. Bir söylentiye göre medresede ders okuttu, kadılık görevinde bulundu.

Nasreddin Hoca, Anadolu Selçukluları döneminde yaşamıştır. Dönem, Anadolu tarihinin en karmaşık dönemlerinden biridir. Hem bu ortamda hem de daha sonra yaşayan sıkıntı içindeki halkın mizah anlayışının simgesi olmuştur.

Nasreddin Hoca’ya ait olan fıkraların 300 kadar olduğu sanılmaktadır. 1837 yılından bu yana zaman zaman basılı kitaplarda derlenen bu fıkralar Avrupa dillerine de çevrildi. Nasreddin Hoca, Türk halk düşüncesinin yetiştirdiği büyük bir bilgedir. İnce bir zekâ kıvraklığının, mizah gücünün yer aldığı, güldürürken düşündüren fıkralarında toplumsal karşıtlıklar, olumsuzluklar büyük bir ustalıkla sergilenir.