Psikolojik sorunlar öğrencinin okul başarısını düşürür

Öğrencilerin psikolojik durumuyla okul başarıları arasında ciddi bir ilişki vardır. Birçok öğrenci başaramama korkusu, yetersizlik duyguları, uyum problemleri, okul fobisi vb psikolojik problemlerden dolayı derslerine yeterince motive olamamakta ve gerçek performanslarını ortaya koyamamaktadır.

Bu yönüyle öğrencinin psikolojik anlamdaki “rahatlığının” okul başarısı için bir “ön koşul” olduğunu söyleyebiliriz.

Psikolojik problemleri olan öğrenciler çoğu kez huzursuz ve gergindirler. Kaygı düzeyleri oldukça yüksektir. Aşırı tepkide bulunur ve zaman zaman öfke patlamaları da yaşayabilirler.

Ders çalışmaya karşı isteksizdirler. Sınavlarda çok heyecanlandıkları için bildikleri soruları dahi yapamayabilirler. Ayrıca özgüvenleri zayıf olduğundan dolayı derslerde anlayamadığı konularda bile soru sormaktan çekinirler.

Öğrencilerin yaşadığı psikolojik problemlerin 4 temel sebebi vardır. 

1 - Ailenin yanlış yaklaşımı: Ebeveynin, çocuğun ders başarısına ilişkin yüksek beklentiye girmesi, aşırı eleştirel olması ve baskıcı bir tutum sergilemesi çocukta yoğun bir kaygı oluşturur. Ayrıca ebeveynin çocuğunun iyi yanlarından ziyade yetersiz yanlarına yoğunlaşması çocukta “kendine güvensizliğe” yol açacaktır.    

2 – Okuldan kaynaklanan faktörler: Okulda eğitim için uygun bir ortamın olmaması, öğrencinin öğretmenleriyle yeterince diyalog kuramaması, öğretmen ve idarecilerin aşırı otoriter ve ilgisiz davranması öğrencinin okuldan soğumasına ve öğretmenlerine karşı pencerelerini kapatmasına” sebep olacaktır.

3 – Arkadaş grubunun olumsuz etkisi: “Kafa dengi” arkadaş bulamamak ve akranları tarafından “dalga geçilmek” birçok öğrenci için önemli bir stres sebebidir.

Dalgaya alınan öğrenci yoğun bir şekilde değersizlik duyguları yaşar ve içine kapanır. Derslerde pasif kalmayı tercih eder ve zamanla okuldan soğur.   

4 – Öğrencinin kişisel problemlerinden kaynaklanan faktörler. Öğrencinin arkadaşlarıyla kendisini kıyaslaması ve onlara nazaran “yetersiz” olduğunu düşünmesi, aşırı çekingen ve alıngan olması, okulda karşılaştığı problemler karşısında çabuk pes eden bir kişilik yapısına sahip olması bu kategoride ele alınabilir.

Çözüm adına neler yapılabilir”

Ebeveyn, çocuğunun okulda yaşadığı psikolojik problemler karşısında duyarlı olmalıdır. “Nasıl olsa zamanla geçer” düşüncesiyle hareket etmemeli. Problemin çözümü için çocuğunun öğretmenlerinin yanı sıra, okulun rehberlik servisiyle diyaloga geçmelidir.

Ebeveyn, çocuğunu başkasıyla kıyaslamamalı ve onun “kapasitesi” hususunda gerçekçi davranmalıdır.

Bu süreçte öğrencinin problemlerini paylaşacak ve yeri geldiğinde ona psikolojik destek verecek birilerinin olması çok önemlidir. Bu anlamda öğrencinin sınıfındaki lider vasıflı öğrencilerin desteğinin alınması çok yararlı olacaktır. Bu destek öğrencinin değerli olduğunu düşünmesini ve problemler karşısında daha dirençli olmasını sağlayacaktır.

Psikolojik sorunların büyüklüğü göreceli olduğu unutulmamalı. Çocuğun iç dünyasını sarsan bir problem sizin için sıradan ve basit olabilir. Bundan dolayıdır ki öğrencide sıkıntı oluşturan problemler kesinlikle küçümsenmemeli. “Kafaya taktığın şeye bak. Bundan dolayı mı üzülüyorsun”“ şeklindeki ifadelerle öğrencinin problemleri hafife alınmamalı.

Anne ile baba arasında sağlıklı bir iletişim olmalı. Huzursuz ve kaygı verici bir ev ortamının öğrencinin ders başarısının yanı sıra duygu dünyasını da olumsuz yönde etkileyeceği unutulmamalı.

Akın YILDIRIM